donderdag 24 december 2020
dinsdag 8 december 2020
Daniel van den Broek op bezoek bij.... Daan Jippes! (podcast)
In deze aflevering is Daniel van den Broek op bezoek bij studio "Lijnlust" van Disney(strip)tekenaar Daan Jippes! Hier werkte Daniel een aantal jaar geleden regelmatig aan zijn dagelijkse strips in gezelschap van stripmakers Jeroen Steehouwer en Pascal Oost die hier ook werkten. Het leek Daniel leuk om in zijn podcasts ook eens een kijkje achter de schermen te bieden van andere striptekenaars met Daan Jippes als eerste "gast".
Daan is al meer dan 50 jaar tekenaar en een inspiratiebron voor velen in dit vakgebied.
Hij wordt gezien als één van de beste Disney-tekenaars van de afgelopen decennia. In de jaren 70 werkte Daan als striptekenaar voor weekblad Donald Duck en was van onschatbare waarde voor dit blad. Vanaf begin jaren 80 vertrok Daan naar Amerika om daar eerst als striptekenaar te werken op de tekenstudio's van Disney en later als conceptual designer en storyboard artist voor de tekenfilms zoals Lion King, Mulan, Beauty and the Beast, Alladin etc. Eind jaren 90 keerde Daan weer terug naar Nederland en werd o.a. tekenchef van Studio Jan Kruis. Sinds een aantal jaren werkt Daan weer net zoals in de jaren 70 'gewoon' voor Donald Duck weekblad maar tekent op tekst van Frans Hasselaar ook de strip Spaghetti voor de Stripglossy en het Duitse Zack magazin.
Een kijkje achter de schermen bij deze grootmeester van de strip!
NB Wil je het prachtige oevre-boek van Daan Jippes "Avonturier in strip en animatie" bestellen en gesigneerd (mèt dedicace!!!) ontvangen, stuur dan een directe email aan Daan:
lijnlust@xs4all.nl
zondag 22 november 2020
De makers van Tom Poes - Deel 2
1944/1945 Voorbereidingen
Een kleine groep studiomedewerkers rond Toonder bleef doorwerken aan de voorbereidingen allerlei nieuwe producten. De strip Kappie werd in deze periode bedacht en er werd gewerkt aan het reclameproject Pinneke Proost.
In de oorlogstijd was de Tom Poes strip enorm populair geworden. Er verscheen allerlei merchandising rond de strip.
Hierboven o.a. ansichtkaarten die in Nederland uitgebracht werden door De Muinck & Co. Vrij onbekend zijn de ansichtkaarten die in het buitenland verschenen. Voor deze serie werd basismateriaal gebruikt uit de tekenfilm waar de Toonderstudio's in de oorlogsjaren aan werkten. Het is duidelijk dat dit geen stills zijn uit de tekenfilm want deze werd niet in kleur gemaakt (rechtzetting: Eiso Toonder).
In 1946 verschenen er bij uitgeverij D. Blazer & Metz vier prachtige boekjes: Tom Poes en de oude ruïne , Tom Poes aan het strand, Tom Poes en de begraven schat en Tom Poes in het Lunapark. De verhalen vielen qua opzet nogal buiten die van de laatst gepubliceerde dagstrips en waren meer gericht op de jongere kinderen.
De weekstrip
Nadat de Tom Poes dagstrip op 20 november 1944 werd onderbroken, verscheen Tom Poes na de oorlog voor het eerst weer in het najaar van 1945 als weekstrip in "Ons Vrije Nederland".
Nadat de Tom Poes dagstrip op 20 november 1944 werd onderbroken, verscheen Tom Poes na de oorlog voor het eerst weer in het najaar van 1945 als weekstrip in "Ons Vrije Nederland".
Eerst als Gagstrip (11 afleveringen) en later als vervolgverhaal. In deze periode werden op de studio ook de nieuwe strips als Kappie, Panda en Eric de Noorman voorbereid. Als je de strips die in "Ons Vrije Nederland" werden geplaatst onder de loep zou leggen zou het opvallen dat er verschillende tekenaars en inkters aan meegewerkt moeten hebben in deze periode. Wie werkten er in die tijd zoal op de studio's? Ton Beek (manusje van alles, dus laat ik hem in deze omschrijven als rasterman en inkter), Wim Lensen, Ben van 't Klooster, Frits Godthelp (tekenaar maar vooral inkter), Richard Klokkers (inkter), Hans Kresse (maakte de dagstrip Robby; werkte aan de voorbereidingen voor de Kappie strip en die van Eric de Noorman), Cees van de Weert (studiochef), Henk Sprenger en Henk Kabos.
Hier waren het in ieder geval Wim Lensen, Frits Godthelp en Marten Toonder die bezig waren met het produceren van de strips.
Terwijl de dagstrip tijdelijk niet meer verscheen ging het blad Ons Vrije Nederland Tom Poes als weekstrip publiceren. Deze werd gemaakt door een wisselende samenstelling van medewerkers. Aan de bovenstaande strip uit 1947 hebben de tekenaars meegewerkt die vlak na deze stripaflevering de Tom poes dag strip weer zijn gaan produceren. Als gevolg hiervan werden 'andere' studiomedewerkers aan de weekstrip gezet. Het gevolg is hieronder te zien (vergelijk de tekenstijl maar eens met de aflevering die hieraan vooraf ging). Deze strips stonden in 1946 en 1947 in Ons Vrije Nederland.
1947/1948 van 't Klooster, Klokkers en Toonder
Vanaf maart 1947 verscheen Tom Poes weer als dagstrip. Ben van 't Klooster, Richard Klokkers (inkter) en natuurlijk Toonder zelf waren verantwoordelijk voor deze strips.
De jas van Bommel was vanaf zijn eerste optreden in 1941 getooid met de horizontale en verticale rechte lijnen. Later gingen de lijnen meewapperen met de vorm van de jas. Grappig is dat het er op lijkt dat de jaswissel in de bovenstaande plaatje reeds heeft plaatsgevonden. Zoals blijkt uit de volgende strip was het slechts een eenmalige vooruitblik van van 't Klooster. De rechte Ruit is weer hersteld en zal pas in 1949 weer meewapperen.
Ergens in 1948 moest van 't Klooster zijn werk aan de Tom Poes dagstrip voor lange tijd onderbreken omdat hij voor/onder/binnen de studio's een eigen dagstrip begon en veel reclame opdrachten uitvoerde.
Tekenteams voor de weekstrips
De weekstrips werden gemaakt door verschillende roulerende teams. Ook de makers van de dagstrip hielden zich als team ook nog bezig met een aantal weekstripverhalen:
De ene tovenaar heeft eigenlijk niets met de andere te maken maar is wel door een en dezelfde tekenaar getekend. Zowel de weekstrip (boven) als de dagstrip (onder) zijn in 1948 gepubliceerd.
1949
Hier was o.a. Frits Godthelp aan het werk:
Ook in 1949 maakten tekenaar Albert van Beek (mogelijk met assistentie van Hans Nije) en schrijver Waling Dijkstra de onderstaande weekstrip Heer Bommel en de Hollebosserknol (met dank voor de rechtzetting van Lambiek comiclopedia ).
De weekstrips werden inmiddels ook in verschillende bladen in binnen- en buitenland gepubliceerd.
Het Tom Poes weekblad 1947 tot 1951
Het Tom Poes weekblad verscheen van november 1947 t/m juni 1951. Het blad was een kweekvijver voor de medewerkers van de Toonderstudio's. Die medewerkers publiceerden er onder eigen naam hun strips. Dit in de hoop dat er succesvolle nieuwe stripreeksen zouden ontstaan die net als de Toonderstrips doorverkocht zouden gaan worden aan kranten en weekbladen. Onder de vlag van de populaire Tom Poes verschenen strips van Wim Lensen, Piet Wijn, Frits Godthelp, Ben van 't Klooster, James Ringrose, Hans G. Kresse, Wim van Wieringen, Cees van de Weert, gerard van Straaten, Ansje Herblot, Francis Paid en Henk Sprenger. Tom Poes en heer Bommel verschenen op covers en op redactionele pagina's. Daarnaast werden de Tom Poes weekstrips die eerder in Ons Vrije Nederland waren gepubliceerd herplaatst. Een van de tekenaars die niet onvernoemd gelaten mag worden is Ben van Voorn die net op de studio was komen werken en veel prachtige covers tekende.
Veranderingen 1941 - 1974
Bommel en Tom Poes hebben qua uiterlijk een grote verandering ondergaan. Hierboven die van tussen 1941 tot 1974.
Wordt vervolgd
Deze opsomming is geplaatst met toestemming van de erven Toonder.
©STA stichting Toonder auteursrecht
Ik verwijs u naar: a la recherche du tintin perdu: Een hemel druipend van het bloed
Mijn favoriete blog blijft een aanrader om te bezoeken: a la recherche du tintin perdu: Een hemel druipend van het bloed: "Ik herlas ‘De ongelukkige’ van Louis Couperus, wat een bezoeking was en de vraag deed rijzen wie toch het jochie was dat deze ingekookte his..."
MAXIX een nieuw stripblad in de maak!!!
Na de verrassende komst van Jump stripblad eerder dit jaar staat er alweer een volgend stripblad in de steigers... In januari 2021 verschijnt een volwaardig gratis 0-nummer.
En vanaf maart 2021 biedt MaXiX je elke maand maximaal veel beeldverhalen aan. MaXiX brengt een MiX van strips: spannende vervolgverhalen, verrassende korte verhalen en grappige korte strips. Elke maand 68 pagina's.
Moeps Pepernoot in de Story
oorspronkelijk geplaatst op 13-12-2004
In het blad Story stond rond 1975 de strip Moeps Pepernoot. de strip was een productie van Jan Kruis (bekend van Jan, Jans en de kinderen) en werd getekend door Jan van der Voo. De strip werd geschreven door verschillende gagwriters.
woensdag 4 november 2020
De makers van Tom Poes - Deel 1
Kijkend naar zijn boekenkast zegt hij: "Het is waanzin om te bedenken dat een man dat alleen heeft gedaan."
Marten Toonder, de man achter Tom Poes en Heer Bommel overleed in juli (27/07/2005) op 93 jarige leeftijd. Tijdens zijn leven heeft hij roem vergaard voor zijn creatie's. Bij de totstandkoming van de dagstrips kon hij rekenen op assistentie van zijn studiomedewerkers. Het meest complete overzicht van welke medewerker waaraan werkte geef ik weer in deze blog (noot van de auteur: Dit klopte in 2005 toen ik aan deze blogs begon maar inmiddels zijn er completere lijsten). Het zal een tijdje duren voordat deze opsomming volledig zal zijn maar voor de echte liefhebber van Tom Poes en heer Bommel zal het bezoeken van deze blog de moeite waard zijn.
1941 Phiny Dick schreef de eerste afleveringen
Op 16 maart 1941 verscheen de eerste Nederlandse dagstrip publicatie van de Tom Poes strip. De eerste 6 afleveringen van het eerste verhaal werden geschreven door de vrouw van Marten Toonder; Marten Toonder schetste de strip en inktte de personages. Na de zesde aflevering nam hij ook het schrijfwerk voor zijn rekening.
assistentie van Wim Lensen
Toonder deed dus zelf het schetswerk en het inkten van de personages (op een gegeven moment ging Wim Lensen ook de achtergronden schetsen). Lensen bleef tot 1944 meewerken aan de Tom Poes dagstrip.
Al in juli1940 betrok Toonder Wim Lensen bij het maken van de strips die hij o.a. maakte voor Diana Edition (een van oorsprong Weense syndicator). Naar alle waarschijnlijkheid ging Lensen van meet af aan ook meewerken aan de Tom Poes strip. Hij zette zoals hij dat gewoon was bij de andere strips die uit de koker van Toonder kwamen ook bij deze productie de achtergronden in inkt. Hoewel Toonder nadat de strip succesvol was gebleken en al helemaal nadat de avonturen van Tom Poes en heer Bommel als literatuur werden beschouwd niet altijd even accuraat was als het ging om het benoemen van zijn medewerkers valt aan de tekenstijl of zelf de wijze waarop de strip geïnkt is redelijk nauwkeurig op te maken wie waar aan heeft meegewerkt.
Tijdens het zestiende Tom Poes verhaal (en de Bergmensen) uit 1943 werd Marten Toonder zodanig in beslag genomen door de 'zakelijke' belangen van de Geesink - Toonderstudio's dat het creatieve team dat werkte aan de Tom Poes dagstrip verder werd uitgebreid. Naast Toonder en Lensen gingen Corrie Hazendonk en Carol Voges meewerken.
De verhalen 18 (de Bommelschat) en 19 (De schat op de zeebodem) werden geschreven door Carol Voges. Marten Toonder, Wim Lensen, Carol Voges en Corrie Hazendonk bleven betrokken bij de productie van de dagstrip en aan de productie van tekenwerk voor spellen, puzzels en andere koopwaar die grif van de hand gingen in de oorlogsjaren. Daarnaast werden ook waar nodig tekenaar Godthelp en animatoren als Zwartjes, Kabos en van Lamsweerde ingeschakeld.
Die laatsten werkten sinds 1943 aan de door het Duitse filmbedrijf Degeto bestelde tekenfilm ‘Tom Puss und die Geheimnis der Grotte’.
Zij hadden daardoor Toonders figuren goed in de vingers gekregen en zoals hierboven te zien is leverde hun inzet af en toe filmische beelden op.
Toonder schreef vanaf eind 1943 de teksten weer en voerde daarnaast vooral de eindcontrole en correcties van het tekenwerk uit.
In november 1944 stopte de publicatie van de strip in de Telegraaf.
Deze opsomming is geplaatst met toestemming van de erven Toonder.
©STA stichting Toonder auteursrecht
dinsdag 20 oktober 2020
De makers van Tom Poes - Deel 3
plaatjes van de dagstrip uit de jaren 50
De strip was razend populair begin jaren '50. Het Tom Poes weekblad maar ook de plaatsingen in diverse weekbladen (waarvan eerder maar ook later meer voorbeelden) en natuurlijk de miniatuurstad Rommeldam in Oisterwijk getuigden daarvan. Het tekenwerk werd, zoals eerder gezegd, gedaan door Ben van 't Klooster en Ben van Voorn (de achtergronden), het inktwerk werd gedaan door verschillende studiomedewerkers (ontdekt u verschillen?) De Plots werden verzonnen tijdens bijeenkomsten van verschillende studiomedewerkers (waaronder natuurlijk Lo Hartog van banda een grote inbreng had) teksten werden geschreven door Marten Toonder die ook de correctie's in het tekenwerk uitvoerde. Toonder vertelde zelf over deze periode dat de ideeën vaak goed in elkaar zaten maar de uitwerking ervan niet altijd goed uit de verf kwam.
1951
1951
1951
1952
1952
1952
1953
1953 - AFLEVERING 2000 -
In de jaren na 1953 zal het uiterlijk van de hoofdfiguren nogal veranderen. In deze periode gingen de teksten zich steeds meer richten op een volwassener gebied. Niet onvermeld mag blijven dat de tekst van 'Tom Poes en de Bommelkuur' van de hand kwam van Marten's broer Jan Gerhard Toonder.
1953
1953
1954
1955 was het jaar waarin zowel de tekst als de tekeningen de definitieve stap zette naar een volwassen publiek. Van 't Klooster en van Voorn bleven de strip tekenen.
1955
1955
Hierboven is de verandering bijna in beweging te zien. Ik bedoel: je ziet de tekenaars experimenteren met Bommel's gelaatstrekken. Groeistuipen.
1955
De bovenstaande strip (Tom Poes en de Klonters) is, qua plot en tekst geheel van de hand van Lo Hartog van Banda.
De dagstrip 1956 t/m 1958
AFLEVERING 3000
1954
1955 was het jaar waarin zowel de tekst als de tekeningen de definitieve stap zette naar een volwassen publiek. Van 't Klooster en van Voorn bleven de strip tekenen.
1955
1955
1955
De bovenstaande strip (Tom Poes en de Klonters) is, qua plot en tekst geheel van de hand van Lo Hartog van Banda.
AFLEVERING 3000
1956
2 strips uit 1956. Met een bijfiguur dat zo uit de Hollewijn strips (schetsen werden ook door van van 't Klooster gemaakt) weggelopen zou kunnen zijn.
1957
1957
1958
1958
In de laatste 2 jaar van de jaren 50 kwam de productiemachine van Ben 't Klooster en Ben van Voorn tot stilstand. Steeds meer werd het tekenwerk tijdelijk door andere tekenaars uitgevoerd. van 't Klooster vertrekt bij de studio om als tekenleraar te gaan werken en van Voorn gaat schilderen in Afrika.
AFLEVERING 4000
(schetswerk: van 't Klooster)
Het verhaal Tom Poes en de Toornviolen was voorlopig het laatste verhaal dat Ben van 't Klooster schetste.
Van het verhaal de Toornviolen bestaan wat productiematerialen die pogen te laten zien hoe het een en ander in zijn werk ging.
Willy Lohmann schetste in 1961 Tom Poes en de Wezelkennis uit 1961 maar bleek, hoewel hij het prima met Toonder kon vinden, niet de gedroomde opvolger. Lohmann wilde liever in zijn eigen stijl werken en maakte furore met de strip Kraaienhove.
Zo werd de strip nog een tijdje voortgezet door wisselende tekenaars;
Bovenstaande strook is er een uit het verhaal Tom Poes en het boze oog (MV96) Deze strip draagt duidelijk het handschrift van Andries Brandt. Brandt was naar eigen zeggen verantwoordelijk voor zowel de tekst als de tekeningen.
Deze strook komt uit het verhaal "Tom Poes en het huilen van Urgje".
Ook hier is de hand van Andries Brandt duidelijk herkenbaar.
Piet Wijn kwam begin jaren 60 weer bij de Toonderstudio's (na jaren o.a. zijn strip Aram voor Swan features gemaakt te hebben). In die jaren werkte Wijn korte of lange tijd aan diverse Toonderproductie's. Zo ook aan het tekenwerk van het begin van het verhaal MV 103 de Wilde Wagen (bovenstaande strook) dat verder geschetst werd door Dick Matena.
wordt vervolgd
Deze opsomming is geplaatst met toestemming van de erven Toonder.
©STA stichting Toonder auteursrecht
Abonneren op:
Posts (Atom)