2016 in memoriam door HET STRIPSCHAP

Het Stripschap eert de mensen die iets betekenen voor de strip en die het afgelopen jaar ontvallen zijn.
 

Brammetje Bram

Als Sjors lezer (en ik praat over de jaren 70 van de vorige eeuw) werd je behoorlijk verwend. Allereerst was het blad volgestouwd met goeie Dupuis en Pif strips maar met Jan Kruis als nieuwe hoofdpersonagetekenaar als voorganger volgden al snel meer striptekenaars en schrijvers die met elkaar een mooie eigen productie verzorgden.

Een van de eerste en tevens succesvolste nieuwe series werd de in 1970 gestarte Brammetje Bram van tekenaar Eddy Ryssack (een fantastische animator en stripmaker).
Nadat het blad Sjors samen met de Pep opging in de Eppo verdween Brammetje naar de oosterburen om daar bij Koralle-verlag in het groots opgezette Europese stripblad Zack (het blad zou in vertaling in diverse landen moeten gaan gloreren) om daar als Pittje Pit en andere namen de wereldzeeën te blijven bevaren.
In de Nederlandse versie van Zack die de titel Wham kreeg (waar Ryssack de rol van art redacteur vervulde) bleef Brammetje Bram zijn oorspronkelijke naam behouden.

De formule van Zack bleek toren van Babel trekjes in zich te hebben en de grote opzet verdween in 1980 (hoewel het blad in het Duitse taalgebied sinds 1999 dankzij de voormalige Oost Duitse uitgeverij Steinchen Verlag weer als maandblad verschijnt).

Epsilon Verlag is nu jaren na het stopzetten van de serie begonnen met de heruitgave van 21 Pittje Pit albums. Toevallig kwam ik vandaag een tekenaar tegen die de stijl van de in 2004 overleden Eddy Ryssack in de vingers heeft en volgens mij prima in staat zou zijn de serie voort te zetten. Hieronder plaats ik wat voorbeelden van zijn werk. Overigens geloof ik niet dat het in iemands bedoeling ligt de serie nieuw leven in te blazen middels nieuwe verhalen. Laat ik niet vergeten de man zijn naam neer te tikken: Ramon Casanyes (die zijn handen al vol heeft aan de voortzetting van het werk (o.a. Paling & Ko) van Francisco Ibanez ).

Volgens mij zit er zelfs een sprankje van de door Ryssack zo bewonderde Franquin- en Julsing door Ramon's stijl verweven.

Tom Poes en Bommel feesten op de Stripdagen Haarlem 2016

Een tentoonstelling, nieuwe munten en postzegels, jeugdvoorstelling en nieuwe ballonstrip: Tom Poes en Bommel pakken uit op Stripdagen!

PERSBERICHT, 30 mei 2016

Dat het 75 jaar geleden is dat Marten Toonder de eerste avonturen van Tom Poes tekende, gaat niet onopgemerkt voorbij aan de Stripdagen in Haarlem die 3 juni beginnen. Er is een tentoonstelling over heer Bommel en Tom Poes te zien, filmmateriaal van Toonder, nieuwe postzegels en munten en muziektheater voor kinderen. Bovendien komt voor de zomer een ballonstrip uit van Bommel, hertekend door Dick Matena.

De Stripdagen Haarlem zijn het grootste stripevenement van Nederland en vinden plaats van 3 tot 12 juni. Toonders creaties figureren in de tentoonstelling Bommel in Balloons, die tot en met 24 juni is te zien in het Noord-Hollands Archief in Haarlem. Daarnaast presenteert PostNL op de stripdagen samen met de Koninklijke Nederlandse Munt een serie postzegels en Rommeldamse florijnen van Bommel, Tom Poes en andere figuren uit de Bommel-saga.

Het jubileumjaar Tom Poes 75 jaar is in maart gestart in kasteel Muiderslot met de tentoonstelling ‘Van Muiderslot tot Bommelstein’, die nog te zien is tot eind oktober. In het Stripmuseum Groningen wordt de geschiedenis van Tom Poes en Bommel getoond, open tot 9 september.

Het najaar belooft nieuwe uitgaven van de populairste stripfiguren die Nederland ooit heeft gekend. De viering van het Tom Poes jaar loopt door tot het voorjaar 2017 met een tentoonstelling in het gloednieuwe stripmuseum in Rotterdam. De grote belangstelling voor de strips en tentoonstellingen bewijst dat het gedachtegoed van Marten Toonder (1912-2005) nog volop leeft.

Er komt een speciale editie uit van de ballonversie van de strip Tom Poes en het tijddeurtje, bewerkt door Dick Matena, de bekendste tekenaar die aan de Bommelstrips heeft meegewerkt (Uitgeverij Personalia in samenwerking met het Muiderslot). Bij de stand van uitgeverij Cliché zijn op de Stripdagen diverse Bommelproducten te koop en in de Filmschuur van Haarlem is het programma Tom Poes & de opdrachtfilms te zien. Verder komt binnenkort een permanente Bommeltentoonstelling online bijLiteratuurmuseum.nl.

©STA stichting Toonder auteursrecht

Een keukenkijkje

Bij de start van deze herwerkte blog hadden we voorgenomen om ook eens een kijkje te nemen in de keuken van striptekenaar(s):

 Deze stripjes zijn enige jaren geleden ontwikkeld voor 3M. Het was een studioproductie en dat was nodig ook omdat het een dagelijks publicatie betrof.

Destijds waren dit soort initiatieven schaars. Inmiddels zie je dat bedrijven en organisaties Social Media gebruiken als platform voor strips. 

boven een strip in geschetste vorm - onder een voltooide strook.

Piet Zeeman is overleden (29 juli 1957 - 8 februari 2016)

Toen Piet Zeeman in 1976 de Duck redactie kwam versterken belande hij in de hoogtijdagen van het Hollandse Disney tijdschrift. Onder leiding van art director Daan Jippes en uitgever Cees de Groot bevond het blad zich zowel kwalitatief als qua oplage op het hoogtepunt van haar bestaan. En Piet had ambitie! Hij had eens een keer achter de lichtbak plaatsgenomen om zich in tekenkunsten te bekwamen. Achter hem kwam een persoon staan die eens kuchte voordat hij vaststelde dat Piet dus dacht dat hij ook al kon tekenen. Het kan aan de toon gelegen hebben maar deze opmerking zorgde er voor dat Piet die ambitie liet varen. We mogen Daan Jippes dankbaar zijn. Zeeman had andere capaciteiten. Naast vertaler en schrijver van zowel strips als tekstverhalen werd hij een goed redacteur.

Omdat Disney verwachte dat ieder land dat een licentie had om Disneybladen uit te brengen in ieder geval een blad onder de titel Mickey uit zou geven werd de in de kiem gesmoorde tekenaar al snel als redacteur op het project Mickey maandblad gezet. In 1976 verscheen het eerste nummer en al snel was Mickey maandblad het lijfblad voor jongens die het weekblad Donald Duck ontgroeid waren. De redactie maakte ruimte voor niet Disney strips en zo lazen we Dick Briel’s Hulbert en Matena’s SF reeks Virl. Het blad stopte in 1989 maar had toen al een indrukwekkende geschiedenis achter zich. Op een goed moment kwam Piet (en dat was voordat het Mickey maandblad stopte) ook op de Eppo redactie waar hij uiteindelijk mee migreerde naar het tweewekelijkse blad Sjors en Sjimmie waar hij

een veel leverancier was van teksten voor de 4 pagina Sjors en Sjimmie strips van Robert van der Kroft, Wilbert Plijnaar en Jan van Die. Hij bleef Disney titels vertalen en schreef teksten voor o.a. Donald Duck en Bobo en deed met Peter de Smet een poging om van de strip De Generaal een ondertekststrip versie te maken. In de jaren ’90 verscheen het boek  “De Wortels” over de totstandkoming van Fred Julsing’s strip “De Wortels van War”. Piet interviewde Fred Julsing  voor dit boek. Dit resulteerde in een samenwerking dat tot het vervolg op “De wortels van War” zou moeten leiden.
Ondanks de samenwerking van twee vakmannen is dit verhaal nooit afgekomen. 

Piet Zeeman (op voorgrond) met Fred Julsing in 1989

foto: Jos Polkamp

Na het verdwijnen van het Sjors en Sjimmie blad (dat inmiddels Sjosi was gaan heten) ging Piet freelancen voor bladen als Topscore, Loony Tunes, Kijk en Quest. De nieuwe eeuw bracht weinig werk en Piet besloot een poging te doen om aan de eisen van de voortrazende tijd mee te doen en leerde Webdesign. Dit werd geen succesverhaal. Al snel verdrongen nieuwe technieken de iets minder nieuwe. Zijn bedrijf “de Betere Zeeman” richtte zich meer op strips en verhalen dan op websites. Samen met Pascal Oost vertaalde Piet de vijfdelige serie “De Bijbel in strip”

maar ook Big Balloon bleef een beroep doen op Piet zijn diensten. Een van zijn laatste vertalingen betrof de stripreeks Mr. Bean. Aan Libelle leverde hij scripts voor Jan, Jans en de kinderen. Rond 2007 ontmoete ik Piet Zeeman in zijn stamcafé tapperij la comedie in Haarlem. Hij ging teksten schrijven voor de dagstrip Fondsie en andere gelegenheidsstrips en was de maker en het gezicht van striptekenaars.info dat verbonden was aan zijn “De Betere Zeeman”. Piet had om hem heen een aantal tekenaars verzameld waarmee hij in verschillende stijlen kon werken. Een van zijn veelvuldig meewerkende vrienden was Ruud Straatman. Samen met Dick Briel zette Zeeman nog een digitale beleving op onder de titel “de Patathiek”. Ook schreef hij enthousiast aan een nieuwe Bommelstrip voor de Toondercompagnie (Tom Poes en het Zonnige bestaan of De Weergave). De strip werd niet afgemaakt.  In 2013 werd Piet ziek; Kanker. De operatie en de daaropvolgende bestralingen leken gunstig te zijn verlopen. Langzaam maar zeker krabbelde hij op en hij had het juist de laatste tijd weer over spannende nieuwe projecten. Terug naar de publiekstrip. Lachen! Toen werd plots onze dagelijkse stroom mails onderbroken door de oorverdovende stilte die slecht nieuws aankondigde.  

Op 29 september was Piet weer opgenomen in het AvL. De kanker was uitgezaaid naar zijn longen en genezing bleek niet meer mogelijk. Vandaag is Piet overleden.

Een goede vriend is niet meer.